Na de presentatie van de vice-voorzitter Clemens van der Zwet over de financiële situatie, volgde een tweede presentatie. De voorzitter van de commissie Bezit & Beheer de heer Gerke Boekema deed verslag van het proces en de uitkomst van een groot onderzoek inzake de toekomst van onze gebouwen. Ook de heren Gerard Brouwer en Sake Mulder van Kijlstra & Brouwer Architecten deelden belangrijke feiten.
De commissie Bezit & Beheer heeft in opdracht van ons bisdom en het parochiebestuur een plan opgesteld, dat inzicht geeft in de behoefte aan plaatsen om te vieren in relatie tot de demografische ontwikkelingen binnen onze parochie en de mogelijkheid deze (financieel) in stand te houden.
De samenvatting en eindadvies aan het parochiebestuur kunt u hieronder lezen. Het is zeer de moeite waard de hele notitie gebouwenbeleid te lezen om alle afwegingen goed te begrijpen. Hieronder vindt u de link om deze te downloaden.
Samenvatting en eindadvies
Voor de bepaling van dit eindadvies zijn, naast de context van demografische ontwikkelingen, van de 5 locaties de navolgende aspecten in beeld gebracht.
• geschiedenis en monumentale waarde van de kerken en inventaris;
• onderhoudstoestand van de kerken;
• fysieke gegevens van de locaties en vitaliteit van de locaties (i.c. kerkbezoek,
gebruiksfrequentie);
• financiën c.q. exploitatie van de 5 locaties;
In de aanloop van dit rapport is geconstateerd dat het, kijkend naar de problematiek, niet uit te sluiten valt dat er een of meerdere gebouwen gesloten moeten gaan worden. Een kerk sluiten is overigens iets anders dan een kerk slopen. Bovendien is het nadrukkelijke uitgangspunt van het bestuur dat op iedere locatie een mogelijkheid voor samenkomst blijft, in welke vorm dan ook. Vanuit de gedachte dat sluiting aan de orde kan komen, is nog niet gekeken naar de mogelijkheden van herbestemming van de locatie(s). Deze mogelijkheden zijn sterk afhankelijk van de plaatselijke situatie en juist hierbij dienen de lokale gemeenschappen goed te worden betrokken. De mogelijkheid van herbestemming is op voorhand echter niet bepalend geacht.
Wanneer de genoemde factoren worden gewogen, is de conclusie van de commissie dat het handhaven van alle 5 kerken in de huidige vorm niet mogelijk is. Na discussie is een volgordelijkheid bepaald waarbij de locaties van achtereenvolgens St. Annaparochie, Terschelling en Franeker het eerst in aanmerking moeten komen voor sluiting. De kerken en gebouwen in Harlingen en Dronrijp blijven derhalve vooralsnog buiten beschouwing.
De gezamenlijke exploitatie van deze resterende 2 locaties ligt onder de 30% norm van de inkomsten. Wanneer daarnaast de locatie Franeker wordt gehandhaafd komt de exploitatie daarmee ca. € 15.000,- boven de gestelde 30% norm. Naar de mening van de commissie moet desondanks de inzet er op gericht zijn de locatie Franeker te handhaven en te zoeken naar andere middelen om deze exploitatie mogelijk te maken. Bovendien gaat vanuit het gegeven van 3 te sluiten kerken een dermate defaitistisch signaal uit dat het voortbestaan van de gehele parochie daarmee onder druk wordt gezet.
Opbrengsten na het afstoten en herbestemmen van de locaties St. Annaparochie en Terschelling zouden mogelijk deels kunnen dienen als aanvullend dekkingsmiddel en/of om in te zetten om de exploitatie van de andere locaties te verbeteren. Tevens doet de commissie de suggestie om te verzekerde waarde en daarmee de hoogte van de jaarlijkse premie te herijken, vanuit de gedachte dat na een calamiteit herbouw in zijn huidige vorm niet reëel is.
De mogelijkheden om lokaal te kunnen blijven samenkomen voor de af te stoten locaties zullen moeten worden betrokken bij de herbestemming van die locaties. In het scenario, dat naar de toekomst toe ook Franeker zal moeten sluiten geeft de commissie het advies om in die situatie in ieder geval het parochiecentrum in Franeker daarvoor te handhaven. Als suggestie in het algemeen geldt daar waar mogelijk verbinding te zoeken met andere lokale geloofsgemeenschappen bijvoorbeeld de Protestantse Kerk Nederland (PKN) voor gezamenlijk gebruik van één gebouw, temeer daar ook de PKN en andere geloofsgemeenschappen te maken hebben met eenzelfde problematiek.
Voor wat betreft de locaties Harlingen en Dronrijp adviseert de commissie ook een herbestemmingsonderzoek om zo bijvoorbeeld de pastorie van de locatie Harlingen anders in te zetten, en daarmee ook die exploitatie te verbeteren, richting gestelde 30% norm. Ook verduurzaming van de te handhaven locaties (isolatie, PV-panelen e.d.) kan bijdragen aan de verbetering van de exploitatie.
Met deze bevindingen kan het onderzoek naar mogelijke herbestemming ook gericht worden ingezet en afhankelijk van de resultaten daarvan moet successievelijk worden gekomen tot een sluitende begroting. Bij herbestemming dient aandacht te zijn voor zover mogelijk de vorming van structurele bronnen van inkomsten (huur, erfpacht).
Franeker, 28 februari 2023