Geachte lezer,
In november 2023 stonden we voor een cruciale beslissing: het advies tot het sluiten van drie van onze vijf geliefde kerken. We moeten de (pijnlijke) realiteit onder ogen zien.
Financiële Realiteit
De kosten voor het onderhouden van onze kerken zijn aanzienlijk. Reparaties, verwarming, verzekeringen, energie – het telt allemaal op. De normatieve begroting 2024 geeft het volgende beeld (budgetten in procenten weergegeven):
Onze inkomsten dalen en de kosten stijgen. Voor 2024 worden de kosten gebouwen na aftrek van de subsidies begroot op € 178.000, – per jaar, waarbij de normatieve norm met € 92.740,– wordt overschreden. Onze begroting heeft een negatief resultaat van € 120.831,–
De grote tekorten zijn de laatste jaren structureel geworden, waardoor we interen op ons vermogen.
Kerkbezoek neemt af
De zondagse kerkgang is niet meer vanzelfsprekend. Mensen hebben andere verplichtingen en prioriteiten. We moeten erkennen, dat het kerkbezoek gestaag afneemt. In ons visie document ‘Pastorale visie naar 2030’ hebben we omschreven welke (kleinere) ruimten we nodig hebben richting 2030 om samen te komen en samen te vieren.
Veranderende gemeenschappen
Onze dorpen en steden veranderen. De oude sociale structuren, waarin de kerk een centrale rol speelde, zijn niet voor iedereen meer van deze tijd. We leven in een wereld van secularisering, waarin de kerk steeds minder relevant lijkt te zijn voor veel mensen.
Alternatieve Spirituele Vormen
Mensen zoeken spirituele vervulling buiten de traditionele kerkmuren. Yoga, meditatie, online gemeenschappen – ze bieden allemaal alternatieven.
Wat nu?
Het sluiten van kerken is een pijnlijke stap, maar in onze toekomstvisie onvermijdelijk. Laten we niet vasthouden aan het verleden, maar samenwerken aan een toekomst waarin spiritualiteit en gemeenschap opnieuw vorm krijgen. Kleinschalige bijeenkomsten, digitale diensten en gemeenschapsactiviteiten zijn hierbij mogelijkheden. Laten we deze verandering omarmen en ons richten op een toekomst, waarin we samen blijven groeien, ongeacht de fysieke muren van onze kerken.
Proces
De afgelopen twee jaar hebben we als parochiebestuur, samen met de commissie Bezit & Beheer, veel tijd en energie gestoken in het vormen van een juist beeld van de situatie van onze parochie Heilige Jacobus de Meerdere Noordwest Friesland. Dit beeld is weergegeven in de rapportage Quo Vadis (‘Waarheen gaat gij’).
De Diocesane gebouwencommissie(bisdom) heeft ons een groot compliment gemaakt voor de uitgebreide inventarisatie en analyse van de gebouwen, de demografische en financiële ontwikkelingen. Deze commissie onderstreept het belang om tot scherpe keuzes te komen. De financiële sitituatie laat ons nogmaals geen andere keuze, dan kerksluitingen te adviseren.
Tevens heeft het bestuur veel tijd genomen, om met de parochianen in gesprek te gaan, de situatie uit te leggen en ze mee te nemen in de sterke en zwakke kanten, de kansen en bedreigingen van onze parochie. Ik verwijs naar de inmiddels twaalf verslagen van de algemene- en locatiebijeenkomsten (website).
Deze problematiek is niet uniek voor onze parochie. In heel Nederland, en zelfs in heel Europa, zien we dat veel kerken moeten sluiten of fuseren, omdat ze niet meer levensvatbaar zijn. We kunnen niet wachten op een wonder of op een oplossing van bovenaf. We moeten zelf pro-actief aan de slag om onze parochie toekomst-bestendig te maken.
BOB model
Volgens het BOB model (Beeldvorming – Oordeel – Besluitvorming) zijn we na een jaar in de fase besluitvorming gekomen en hebben we 30 november 2023. een definitief advies over de sluiting van drie kerkgebouwen genomen, dat we met dit addendum voorleggen aan de diocesane gebouwencommissie en onze bisschop.
Voorstel
Ons voorstel houdt in dat we in goed overleg met de locaties de volgende kerken tussen nu en 3 jaar willen sluiten (of sneller indien mogelijk / wenselijk).
Terschelling: Petrus de Visserkerk
Sint Anna parochie: Verrijzeniskerk
Franeker: Sint Franciscuskerk
Het parochiebestuur neemt hierbij de adviezen in het rapport Quo Vadis over en stelt ook de sluiting van de kerk in Franeker niet uit. Alleen dan kunnen we in een aantal jaren tot een balans in de inkomsten en uitgaven voor de gebouwen komen en voldoen aan de normatieve norm: maximaal 30% van onze inkomsten te besteden aan het behoud en beheer van de gebouwen.
Draagvlak
Het parochiebestuur is van mening, dat in een zorgvuldig traject de locatie-voorzitters, locatieraden, pastores en parochianen zijn meegenomen in de afwegingen van een nieuw gebouwenplan door uitgebreide informatie op de algemene parochieavond, dertien locatieavonden, de maandelijkse communicatie in de Onderweg, de maandelijkse bestuursvergaderingen en de persoonlijke contacten. In de bestuursvergadering van 30 oktober jl. hebben de locatie-voorzitters namens de locatieraad, op Franeker na, positief geadviseerd.
Emoties
Dit zijn geen gemakkelijke beslissingen en we begrijpen dat ze veel emoties oproepen. We hebben deze beslissingen dan ook niet lichtvaardig genomen, maar na zorgvuldige afweging van alle belangen. We moeten realistisch zijn en erkennen, dat de situatie in onze parochie in de afgelopen decennia snel is veranderd en dat we pragmatisch moeten handelen om financiële redenen.
We vragen de bisschop om ons voorgenomen besluit te steunen.
Alleen bezuinigen op onze kerkgebouwen zal niet voldoende zijn voor een gezonde financiële balans in de toekomst.
Het is van belang het voorgenomen besluit niet los te zien van een heldere visie op onze parochietoekomst. Dat hebben we uitgewerkt in het document ‘Pastorale visie naar 2030’ waarin we aangeven hoe het kerkelijke leven van onze parochie er in 2030 en daarna eruit zou kunnen / moeten zien.
Dit visie document zal vanaf nu jaarlijks worden bijgesteld en gekoppeld worden aan een aantal concrete doelen richting 2030, uitgewerkt in een strategisch beleidsplan.
We geloven, dat we samen een levende gemeenschap kunnen blijven vormen, die getuigt van het evangelie in deze tijd. We geloven dat God met ons is, ook in deze moeilijke tijden.
Het parochiebestuur